Helen van een narcistische ouder of (ex)partner
8 kenmerken van narcisten
Opgepast, oordeel de ander niet te snel op basis van 1 of 2 kenmerken. Het gaat om het totaal plaatje waarbij je toch minstens 5 kenmerken herkent.
1. Ze komen heel sympathiek over. Anderen kunnen denken dat je geluk hebt met zo iemand. Je durft er dan ook niet over te praten want anderen gaan het niet begrijpen. Ook voor jou waren ze eerst liefdevol en met de tijd meer en meer minachtend, op een manier dat je gelooft dat je zelf het probleem bent en je je steeds kleiner voelt en begint te twijfelen aan jezelf
2. Narcisten begrijpen niet echt wat de ander ( jij) nodig heeft. Ze zijn voornamelijk op zichzelf gefocust. Ze vinden dat ook normaal. Ze gaan alleen inspelen op de behoefte van de ander als ze er zelf meteen beter van worden, als ze dus iets willen van de ander. Ze spelen de vriendelijkheid. Ook al genieten ze soms wel echt van plezier, wel eerder eigen vreugde dan medevreugde.
3. Narcisten zien hun eigen realiteit als de waarheid, er is dus weinig of geen ruimte voor de ander. Jij bent fout, jouw ervaring telt niet, jij ziet niet hoe het echt is… zijn onderliggende gedachten of uitspraken van een narcist. Jouw ervaring wordt verworpen en hij kan reageren met woede, zodat je terechte kritiek terug inslikt… Je gevoelens tellen dan niet en als de kritiek die je krijgt heel heftig is, kan je contact verliezen met je gevoelens.
4. Ze hebben veel nood aan bewondering, maar ze kunnen dit niet toegeven ( aan zichzelf). Dat past niet met de manier waarop ze zich willen profileren aan de buitenwereld. Ze gaan echter wel graag hun ( soms sterke) prestaties in de kijker zetten en ze zien zichzelf daarbij als superieur.
5. Ze aanvaarden geen excuses als er iets misloopt. Ze kijken alleen naar het resultaat. Een ouder zal bijvoorbeeld zeggen: het kan me niet schelen dat jij er niets aan kon doen, je bent de oudste. Ze willen dus makkelijk ergens schuld kunnen leggen ( buiten zich). Ze zijn zo ontgoocheld in de ander ( kind, partner,..) en gaan dit ook duidelijk maken. Je voldoet niet, is wat je te horen krijgt !
6. Ze verwachten dat je alles doet voor hen, ook al komt het je niet uit. Een kind kan daar veel druk bij ervaren, idem een partner. Er wordt subtiele of directe harde taal gebruikt. De ander zou zich schuldig moeten voelen als hij of zij niet voldoet. Ze zijn er goed in de ander schuldig te doen voelen.
7. En als ze toch realiseren dat ze te hard waren, kunnen ze zich niet echt excuseren. Ook omdat ze hun fouten niet echt kunnen toegeven aan zichzelf. De ander heeft net veel aan hem te danken, aldus de narcist. Zij zijn immers de gevers ( en soms zijn ze best intelligent en kunnen ze veel realiseren, maar dan vooral in de doe-wereld zonder ruimte voor menselijke gevoelens en kwetsbaarheid).
8. Narcisten hebben weinig stabiele vriendschappen ( bahalve deze die ze, tijdelijk, onderhouden omdat het hun uitkomt ). Ze gaan heel enthousiast zijn van iemand en dan (voorspelbaar) op een onvoorspelbaar moment, de ander volledig laten vallen en heftig oordelen.
Blijvende pijn en toch geheeld
Jaren onder het juk van narcisme leven, doet veel pijn. Het kan een impact hebben op hoe jij je nu voelt en op hoe je denkt over jezelf, anderen en je leven. Zonder de nodige aandacht kan dit een blijvende stempel zijn op je leven.
Wat is die aandacht precies? En waarvoor is dit nodig? En wat doet het? De kans bestaat dat je de pijn onderdrukt hebt om je te beschermen. Je leeft in een (gedeeltelijke) freeze. Het is er wel maar je voelt het niet. Het bepaald wel hoe je dingen ervaart. Soms kan je het gevoel hebben dat er zich een sluier bevindt tussen jou en het leven. Je bent er niet echt. Je voelt het niet zoals je zou verwachten. Bij een volledige freeze voel je niets meer.
Mindfulness kan helpen, en zelfcompassie schenkt je nog een diepere laag van heling. Met zelfcompassie ga je echt warme, liefdevolle aandacht geven aan je pijn. Met zelfcompassie oefeningen kom je op het punt dat de pijn er mag zijn. Je stopt alle strijd, en dat is wijs want anders voeg je alleen meer pijn toe.
Je geeft de pijn zijn eigen tijd. Beetje bij beetje voelt het zich veilig genoeg om naar de oppervlakte te komen en geheeld te worden. De pijn is daarom niet volledig weg, maar is geen vijand meer. De pijn zal je niet meer triggeren, en niet meer grijpen. Je pijn wordt nu gedragen door je hart van compassie.
En natuurlijk is er ook het werk met vergeving. Dit kan veel weerstand, verdriet en boosheid oproepen. Herinner je dat vergeven niet betekent dat je geen pijn meer voelt voor wat gebeurd is. De pijn wordt nu echter gedragen door iets mild. De pijn kan daarbij je vuur geworden zijn en je inspireren voor hoe jij in je leven wilt staan.
En er is dan nog het werk om je grenzen te bepalen. Herinner ook ( uit zelfcompassietraining) dat vergeven niet hoeft te betekenen dat je ook verzoent. Wees geduldig in het proces en weet dat er vele lagen zijn. Mindfulness, zelfcompassie, omgaan met emoties… zijn allemaal dingen die je kunnen helpen